Kanıta Dayalı Tıp Bilgi Kaynakları
Bilim ve teknoloji alanında yaşanan bu hızlı değişim ve dönüşüm içinde en çok etkilenen meslek gruplarından biri de elbette sağlık bilimleri. Her gün eklenen binlerce bilgi kaydıyla hızlı büyüyen dinamik bir literatüre sahip. Bu literatüre hakim olmak, bilgiye erişmek ve en iyi şekilde kullanabilmek için mutlaka bir yol haritanızın olması gerekiyor. Aksi takdirde bu kayıtlar içinde kaybolmanız kuvvetle muhtemel.
Ben size günümüzde sağlık bilimleri bilgi erişim konularının en popüler yollarından biri olan Kanıta Dayalı Tıp bilgi kaynaklarından bahsetmek istiyorum, sayfalara sığdığı kadar. Kanıta Dayalı Tıp bilgi kaynakları, her gün güncellenen içerik ve arayüzleriyle, ücretli, ücretsiz platformlarıyla emin olun bunlardan çok daha fazlası. Türkiye’de ve dünyada sağlık profesyonellerinin en çok tercih ettiği bilgi kaynakları ve mobil erişim platformlarını aşağıda sizler için listeledim. Beğeneceğinizi umuyorum.
UpToDate
Klinik karar destek sistemidir. Doğru teşhis vermede etkili, hasta yatış süresini ve ölüm oranını azaltan Kanıta Dayalı Tıp veritabanıdır. 51 ülkeden 6300 doktor tarafından hazırlanmaktadır. Kanıta Dayalı Tıp alanında en güncel tıbbi bilgiler incelenerek pratik tıbbi tavsiyelerle birlikte erişime sunulmaktadır. Arama ekranında anahtar kelimenizi farklı başlıklarda arayabilirsiniz.
Arayüzdeki bu başlıklar ve özellikleri:
What’s New: Bir konu hakkında en güncel yayın ya da gelişmeleri verir.
Practice Changing UpDates: Uygulamaları değiştirecek pratik klinik yöntemleri gösterir.
Calculators: Farklı disiplinlere göre yaş, boy, kilo kriterlerinde çeşitli hesaplamaları getirir.
Drug interactions: İlaç etkileşimlerini derecelendiren sekmeler olarak özetlenebilir.
Uzaktan Erişim ve Mobil Erişim Uygulamaları: UpToDate veritabanını akıllı telefonlarınızdan, tabletlerinizden de kullanabilirsiniz. Bunun için önce kampüs içi masaüstü bilgisayarlardan ‘Register’ kısmına ktu uzantılı e-postanızla adınıza bir hesap oluşturmanız gerekmektedir. Uygulama; cep telefonu ve tabletlerden iOs işletim sistemi için App Store, Android işlemciler için Google Play üzerinden indirilerek kullanılabilir. Şifrenizin aktif kalması için 90 günde bir kampüs içinde herhangi bir masaüstü bilgisayardan giriş yapmalısınız.
ClinicalKey: Elsevier'ın tüm tıbbi ve cerrahi içeriğine; 1000'den fazla kitaba, 500'den fazla dergiye, 9000'den fazla cerrahi ve tıbbi müdahale videosuna, uygulama rehberlerine, hastaları eğitici broşürlere ve MEDLINE'ın tamamına erişim sağlamaktadır. “Clinics of North America“ dergileri, “The Lancet”, “Lancet Infectious Diseases” gibi yüksek impact factor dergilerinin yanı sıra “Cecil Medicine”, “Gray’s Anatomy” gibi ödüllü pek çok kitaba erişim imkánı sağlamaktadır. E-kitapları indirmek için mutlaka ClinicalKey hesabınızın olması gerekmektedir. ‘Register’ kısmından ktu uzantılı e-postanızla kaydınızı oluşturabilirsiniz. Daha sonra ‘Login’ kısmından hesabınızı açarak e-kitapları indirebilirsiniz. ClinicalKey kişisel hesap oluşturmanın pek çok avantajını kullanabilirsiniz. Tıp öğrencilerinin en çok tercih ettiği “Presentation Maker” servisiyle sunumlarınızı kanıt ve görsel malzemeyle süsleyebilirsiniz. Presentation Maker; seçtiğiniz resim dosyalarını bir klasörde biriktirerek sizin için otomatik PowerPoint sunumları hazırlar. Üstelik tüm multimedia kayıtlarını referansları, kaynakçalarıyla birlikte getirir. Kişisel hesaplarınız sayesinde uzaktan erişim ve mobil erişim uygulamalarını da kullanabilirsiniz. Şifrenizin aktif kalması için 180 günde bir kampüs içinde herhangi bir masaüstü bilgisayardan giriş yapmalısınız.
BMJ Best Practice
Güncel kanıtları, gözden geçirilmiş uzman görüşlerini teşhis, prognoz, tedavi gibi hastalık süreçleriyle ilgili önergeleri bir araya getiren klinik karar destek sistemidir. Cochrane Clinical Answers alanına erişim sağlamaktadır. Hastalar için tedavi seçenekleri hakkında bilgi, ilaç formülü rehberliğiyle hızlı reçete kontrolü, Clinical Evidence içeriğiyle birlikte en iyi güncel kanıtlar uzman rehberliği eşliğinde bir arada verilir.
DynaMed
Hastalık Bilgi Bankası olarak isimlendirilen bu veritabanı, National Science Foundation(ABD Amerikan Ulusal Bilim Vakfı) desteğiyle hekimler tarafından, hekimler ve diğer sağlık profesyonelleri için hasta bakımına yönelik tasarlanmış en güncel kanıta dayalı klinik referans bilgi kaynağıdır.
En önemli 550 tıp dergisinin hastalıklara dair hazır bilgilerini içermektedir. Kanıtlar, değerlendirmeler ve tavsiyelerle birlikte görsel görüntüler eşliğinde sunulmaktadır. Ayrıca Micromedex ilaç bilgilerine erişim imkánı sağlamaktadır. İnternet bağlantısı olmasa bile mobil erişimle hasta başında, ameliyathanede ya da hastanenin herhangi bir yerinden uygulamaya anında giriş yapabilirsiniz. Erişim için Kütüphane duyurular web sayfası, deneme erişimlerini takip edebilirsiniz.
Physiotherapy Evidence Databese
Fizyoterapi alanında Kanıta Dayalı tek veritabanı olan PEDro, Fizyoterapide 37000'den fazla randomize çalışmayı, sistematik derlemeyi ve klinik uygulama kılavuzlarını içermektedir. Ücretsiz bir veritabanı olan PEDro; Sydney Üniversitesi Halk Sağlığı Okulu tarafından hazırlanmakta ve Avustralya, Neuroscience Research(NeuRA) tarafından depolanmaktadır.
Cochrane Library
Sağlık hizmetlerinde yapılmış tedavi ve müdahalelerde kanıtlanmış araştırmaları, metodolojik ve tanısal testlerin yer aldığı güncel bilgileri içeren kaynaklara dayalı veritabanlarını tek bir çatıda toplayan çevrimiçi bir kütüphanedir. Cochrane’i oluşturan veritabanları: Cochrane Database of Systematic Reviews(CDSR), Cochrane Central Register of controlled Trials(CENTRAL), Cochrane Methodology Register(CMR), Database of Abstracts of Reviews of Effects(DARE), Health Technology Assessment Database(HTA), NHS Economic Evaluation Database(EED).
PubMed Clinical Queries
PubMed Clinical Queries sadece sistematik derlemelere, meta-analizlere, klinik araştırmalara ve yönergelere ücretsiz erişim imkánı sağlamaktadır. Araştırma sonuçları; ‘Clinical Study Categories’, ‘Systematic Reviews’ ve ‘Medical Genetics’ ana başlıkları altında listelenmektedir.
Yorumlar
Yorum Yaz